Ben niet gek, ben net moeder

Tekst: Manon Valken

Met 12 weken zwangerschap mogen wij ons melden bij onze verloskundige. Vandaag gaan we het onder andere hebben over onze medische voorgeschiedenis, zodat we ons kunnen voorbereiden op eventuele erfelijke aangeboren afwijkingen. Mijn man heeft op dat vlak wel het één en ander vanuit de familie te bespreken. Maar ik? Een infectie op mijn tweede, telt dat mee? Verder? Nee, ik heb niets te noemen. Ook weinig noemenswaardigheden in de familie. 

Wat een misser van mij dat ik de kraambedpsychose van mijn moeder inclusief opname en de bipolaire stoornis van mijn tante, waarop ik als twee druppels water lijk, niet noem. Daar hebben we geen woord over gerept.

“Wisten wij veel dat de kans op een kraambedpsychose aanzienlijk hoger is als dit soort psychische ziekten in je familie voorkomen.”

De symptomen van mijn kraambedpsychose waren niet misselijk. Na de bevalling van onze baby voelde ik me fantastisch, deed ik geen oog dicht en was ik hyperactief en volledig ontremd. Tussendoor had ik ook goede momenten. Als buitenstaander was het dan ook bijna niet te zien dat ik mezelf niet was. Maar mijn man heeft flink wat telefoontjes gepleegd naar hulpverleners om zijn zorgen te uiten. Hij werd gelukkig net op tijd gehoord, nadat ik begon te hallucineren en bizar stemmingswisselend werd.

baby

Het psychiatrisch centrum waar ik werd opgenomen, heeft ook een babykamer waar plek is voor de baby’s van zieke kraamvrouwen. In het begin van de opname mocht ik onder toezicht drie voedingen aan mijn zoontje geven. De rest van de dag verzorgden de verpleegkundigen hem. ’s Avonds kwam mijn man uit zijn werk bij ons op visite. Om acht uur namen de verpleegkundigen de verzorging van ons zoontje over en nooit lang daarna ging ik met een Lorazepam en later ook Zyprexa mijn bed in. Toen ik van de gesloten naar de open afdeling verhuisde, mocht ik van ’s morgens 8 tot ’s avonds 10 uur bij mijn kindje zijn.

Na 8 weken opname mocht ik weer naar huis. Ik was als een kind zo blij, maar ook zenuwachtig. Mijn man moest gewoon werken en ik was thuis om voor ons kindje te zorgen. Dat lukt me niet. Ik was te moe en had last van angsten en sombere gedachten. Het leek alsof dat met de week erger werd.

“Van mijn psychiater begreep ik dat kraambedpsychoses wel eens worden opgevolgd door een depressie.”

Ook ik was de ongelukkige. Het hoort bij het herstel. Voor de zekerheid kreeg ik een signaleringsplan voor als het weer mis zou gaan. Die dacht ik nooit meer nodig te hebben en daar hield ik mij aan vast. Dat was mijn hoop. Een misvatting.

Een half jaar later waren er twee sterfgevallen tegelijkertijd in de familie, maar mijn leven ging rustig verder…dacht ik. Stapje voor stapje werd ik drukker in mijn hoofd en in mijn gedrag. Toen mijn man mij daarop wees, luisterde ik niet. Daarop wist hij dat hij het contact met mij aan het verliezen was. Mijn opname zat echter nog vers in mijn geheugen en dat was reden genoeg om toch naar mijn huisarts te stappen en de hulpverlening weer op te pakken.

Twee manische periodes en een depressie binnen 16 maanden resulteerde in mijn diagnose bipolaire stoornis. Tijd om op de rem te trappen. Het zou toch best handig zijn als ik die eens wist te vinden. Nu lijkt het erop dat de Lithium een rem is die bijzonder goed werkt. Het is voor mij echter nog dagelijkse koek om de balans te vinden en behouden.


Manon_ValkenMijn naam is Manon Valken. Ik houd van avonturen aangaan met mijn peuter boef Joep, lekker eten, cafeïnevrije koffie, muziek luisteren (stiekem gekke dansjes doen) en fanatieke dingen doen zoals sport. Heel mijn leven ben ik al een stuiterbal geweest, maar vorig jaar ben ik op 25-jarige leeftijd gediagnosticeerd met een bipolaire stoornis en ADHD. Best onhandig als je net moeder bent geworden. Het geeft niet, want het heeft ook veel voordelen, maar ik heb soms toch wel wat last van hoge pieken en dalen. Door te schrijven lukt het mij om ze een plek te geven.

book_3d_299x500

Wat ik erg fijn vind om te doen is schrijven en vertellen over de ingewikkelde kwesties, die zelfs mijn superslimme psychiater niet altijd helemaal begrijpt. Het zou leuk zijn als mijn schrijfsels lotgenoten en hun familie kunnen helpen. Daarom is mijn verhaal te koop in boekvorm ‘Ben niet gek, ben net moeder’, verhaal over kraambedpsychose, depressie en herstel. Het boek is onder andere te bestellen via mijn website: www.manonvalken.nl

Bipolair met kinderen

PLUSminus, mei 2012

Daar gaat een beker melk om, precies in de duplobak. De tranen schieten in mijn ogen. Mijn zoontje staat er kraaiend bij te kijken. Ik bel mijn moeder. “Mam, kan je hem alsjeblieft komen ophalen?”

bipo_kindOpvoeden is zwaar. Opvoeden terwijl je bipolair bent waarschijnlijk nog zwaarder. Soms trek ik het niet meer en dan roep ik de hulptroepen erbij. De opa’s en oma’s zijn gelukkig altijd bereid te helpen. Maar niet alleen opvoeden is zwaar. Ook de zwangerschap, de bevalling en de tijd van ontzwangeren vergen veel van iemand met een bipolaire stoornis. Mijn tweede psychose kreeg ik toen ik zeven maanden zwanger was van ons eerste kindje. De diagnose luidde manisch depressief. Nog tijdens de zwangerschap ben ik begonnen met lithium.

De bevalling in het ziekenhuis verliep goed. We kregen een kerngezonde dochter. Ik was natuurlijk hieperdepiep maar met stevige slaappillen kreeg ik toch mijn o zo belangrijke nachtrust. Thuis ging mijn man er vaak uit om onze dochter te voeden. Door de lithium kon ik geen borstvoeding geven. Doordat ik ’s nachts goed sliep, kon ik mij overdag storten op het moederschap. Een baby brengt een heel nieuw leefritme met zich mee, en ritme en regelmaat zijn bij een bipolaire stoornis erg belangrijk. Ze houden je stabiel. Samen met de psychiatrische intensieve thuiszorg heb ik een schema opgesteld waarin ik naast de babytaken ook rustmomenten had. Als de kleine sliep, sliep mama vaak ook.

Luier pakken
Het moederschap werd zwaarder toen mijn dochter te oud werd voor een middagdutje. Maar gelukkig bood de televisie uitkomst. Ik ging dan met mijn knieën opgetrokken op de bank liggen en mijn dochter nestelde zich in het hoekje van de bank achter mijn benen. Zo kon ik dan toch even mijn ogen sluiten. De periodes waarin ik het echt zwaar had, belde ik opa en oma. Hulp vanuit de directe omgeving is voor een bipolaire moeder zeer belangrijk. Mijn dochter ging net een jaar naar school toen ik beviel van onze zoon. Tijdens de hele zwangerschap ben ik lithium blijven gebruiken. Beter een stabiele zwangerschap met lithium dan weer een psychose. Ik onderging vanwege mijn lithiumgebruik wel meer controles in het ziekenhuis, vooral met het oog op eventuele hartafwijkingen bij de baby. De zwangerschap verliep gelukkig zonder problemen en ik beviel op medische indicatie in het ziekenhuis. In eerste instantie had ik graag minder leeftijdsverschil tussen de kinderen gehad, maar achteraf was het leeftijdsverschil van vijf jaar een uitkomst. Mijn kleuterdochter kon begrijpen dat de baby soms iets meer aandacht nodig had. En soms hielp ze mij door een luier te pakken of een flesje te geven.

Knuffelmama
Nu is mijn dochter 11 jaar en mijn zoon 6 jaar. Ik probeer mijn kinderen zo zelfstandig, zo zelfredzaam mogelijk op te voeden. Dat ze goed voor zichzelf kunnen zorgen, vind ik niet alleen voor henzelf belangrijk maar vooral ook voor mijzelf als bipolair patiënt. Ik ben geen mama met een ‘tovertas’ waar alles uit tevoorschijn komt wat toevallig net nodig is: drinken, snoepjes, snottebeldoekjes, bellenblaas etcetera. Het is ook niet vanzelfsprekend dat deze mama elke zaterdag op het voetbalveld staat te kijken naar een spannende wedstrijd of dat ze elke ochtend haar kind in de klas een dikke pakkerd geeft. Mijn kinderen weten dat ik soms erg moe ben in mijn hoofd. Dan kan ik de drukte even niet meer aan en neemt mijn dochter haar broertje mee naar school. Maar dat geeft niet. De keren dat ik er wel ben, zijn extra leuk. Ik ben wel een knuffelmama. Soms kruipen we met zijn allen heel vroeg in bed en kijken we samen tv. Dat zijn de mooie momenten. Hoe het is om bipolair te zijn met kinderen? Kinderen hebben aandacht nodig. Ze verdienen aandacht. De rust is soms ver te zoeken als je kleine elke nacht naast je bed staat. Maar daarentegen geeft het opvoeden van kinderen ook heel veel ritme en regelmaat. Ze geven je liefde en dat helpt je er ook vaak bovenop. De depressieve gedachten verdwijnen maar mijn kinderen niet. Die hebben mij nodig… en ik hen! Mijn dochter helpt mij met de huishoudelijke taken. Even de hond uitlaten of de tafel dekken. Ik ben duidelijk naar ze over hoe ik mij voel. Ze mogen mij best verdrietig zien, dat is ook een emotie. En als ik wat drukker ben, moeten we samen lachen. “Ik vind het leuk als je manisch bent, want dan zeg je vaker ja!”

Tip:
KopOpOuders.nl is er voor alle ouders die last hebben van o.a. psychische problemen. De site geeft informatie en tips over hoe je een zo goed mogelijke ouder kunt zijn. Ook kun je anoniem een gratis online groepscursus volgen, om advies via de e-mail vragen en ervaringsverhalen lezen en uitwisselen.